پیام تسلیت ایت الله محمدعلی گرامی

پیام تسلیت ایت الله محمدعلی گرامی
۱۴۰۰/۰۸/۰۱

بسمه تعالی

إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ

فاجعه مولمه رحلت آیت الله العظمی سیدسعید حکیم(قدّس‌سرّه) مصداق ثلمه در اسلام عزیز می‌باشد؛ این ثلمه را به حوزه‌های علمیه به ویژه حوزه نجف اشرف و عموم علاقمندان آن حضرت و به محضر ولی‌امر مسلمین جهان امام‌عصر ارواحنا فداه و به خانواده محترم حکیم و آقازادگان آن مرحوم تسلیت عرض می‌کنم و تداوم راه و روش آن فقیه مجاهد را آرزومندم.

قم_ محمدعلی گرامی

26محرم‌الحرام 1443

كلامى از نور

پيامبر خدا صلى‏‌الله‌‏عليه‌‏و‏آله: خدا بركت دهد به آن كس كه آسان مى‏‌فروشد، آسان مى‏‌خرَد، آسان قرض مى‌‏دهد و آسان مطالبه مى‌‏كند.

استفتائات روز

رأى جنابعالى در موضوع بارور كردن مصنوعى چيست؟ و آن عبارت از اين است كه منى ريخته شده اى شوهر را در رحم زنش بواسطه دكتر قرار مى دهند بدون اينكه نزديكى كند؟

عيب ندارد و فرزند به پدر و مادر ملحق مى شود، ولى چون كشف عورت به جهت اين جايز نيست مگر اينكه نبودن فرزند براى آنان حرجى باشد، تنها رغبت كردن به بارورى كفايت نمى كند همانطورى كه استمناء هم فقط در صورت حرجى بودن نازائى جايز مى باشد.

آيا جايز است كه مسلمان فرزندان خود را بنامهائى كه اسلامى نيست نامگذارى نمايد، همانند نامهاى نصرانيها و ديگران، و آيا از نظر شرعى نامگذارى بايستى بنامهائى كه در اسلام معين است نامگذارى نمايند، و يا اينكه اختيار دارند هر نامى را كه پسنديدند به آنها بگذارند؟

واجب نيست كه نامهاى معينى را بگذارند، بلكه مستحب است كه نامهائى كه بندگى خداوند متعال را مى رساند نامگذارى نمايند، و بنام محمّد و احمد و على و حسن و حسين و جعفر و طالب و عبدالله و حمزه و فاطمه و بنامهاى پيامبران كه از اهل بيت عصمت (عليهم السلام) نقل شده است نامگذارى كنند، همانطورى كه نامگذارى به نامهاى دشمنان اهل بيت (عليهم السلام) و بنامهاى حكم و حكيم و مالك و حارث و ضريش و ضرار و مرة و حرب و ظالم مكروه است، و امّا بنامهاى نصارى نامگذارى نمودن حرام است، زيرا كه آن ترويج كفر و باطل است و در غير آن حرام نيست.

در حكم به حرمت ريش تراشيدن دليل آورديد روايت ( ريش تراشيدن از مثله است و هر كه مثله كند لعنت خدا بر آن باد ) ولى در آن روايت از چند جهت اشكال مى نمايند. 1ـ لعنت نمودن حرمت عمل را نمى رساند زيرا كه اى بسا بر آن كسى كه كار مكروهى را كه انجام مى دهد و يا مستحبى را ترك مى كند لعنت شده است و اين كشف مى كند كه لعنت به اولين مرتبه هاى دورى از خدا عموميّت دارد؟ 2 ـ و روايت انصرافش به تراشيدن ريش ديگران به قصد توهين كردن و خوار شمردن آنها مى باشد زيرا كه حالت طبيعى مثله همين است. 3 ـ همانا آن حكايت از يك واقعيتى مى كند كه در آن زمان بود چونكه ريش تراشى مرسوم نبود و اجتماع از آن نفرت داشت همانند مثله شمرده شده نه اينكه از نظر شرع همانند مثله باشد، و وقتى كه همسان شرعى نشد ديگر حكم مثله به آن بار نمى شود زيرا كه آن مثله نيست.

اشكال اول برطرف مى شود با اينكه لعنت ظهور در حرمت دارد و برگشتش بر حرمت است اگر چه در مقام باز داشتن از آن عمل باشد و اصل در باز دارى تا وقتى كه اجازه نشده است حرام بودن است بنابر آنچه در بحث امر و نهى در اصول گفته ايم. علاوه بر اين همسان نمودن آن با مثله در مقام كافى است كه بنا را به حرمت بگذاريم بدان جهتى كه از حرمت مثله آن هم معلوم مى شود. همانطورى كه اشكال دوم هم بر طرف مى شود با اينكه به انصراف مزبور وجه و منشائى نيست، زيرا كه ظاهر حديث دلالت دارد كه آن حالت مخصوص در خودى خود و به عنوان اولين مبغوض و ناپسند است و همسان نمودن آن با مثله تعبّدى است مانند قول پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) كه فرمود ريش نور است آن را از بين نبريد ( الشيب نور فلا تنتفوه ) در صورتى كه نمى توان آن را تنها به آن جايى كه تابان و نورانى باشد حمل كرد، و اما معنايى كه در سؤال ذكر شده و آن عبارت از تراشيدن ريش ديگرى به قصد اهانت و پست شمردن آن است در صورتى كه حرمت آن از حرمت مثله كردن مهمتر است و واضحتر از اين است كه احتياج داشته باشد بر اينكه آن را با مثله همسان نمايند. زيرا كه در آن هتك حرمت خداوند متعال با هتك حرمت بنده اى مؤمنش در بدن و آبرويش مى شود، و حرمت ناسزا گفتن و دشنام دادن و كوچك شمردن مؤمن كمتر از آن است در صورتى كه در آن باره رواياتى وارد شده است كه در آنها مضمونهاى سخت در خصوص بد شمردن و پرهيز نمودن و باز دارى از آنهاست كه با زبان باز دارى مذكور در حديثى كه با آن استدلال شده است ندارد و به آن شباهت ندارد و در صورتى كه آن يك حالت شايعى نيست كه اطلاق روايت به آن منصرف شود مانند ريش تراشيدن كه آن هيئتى است كه گردنكشان و خودستايان آن را اختيار مى كنند، و روايات بسيارى از پيامبر و ائمه (عليهم السلام) به آن اشاره دارد و روايت شده است كه به محضر پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) فرستادگان كسرى وارد شدند در حالى كه ريشهايشان را تراشيده و سبيل هايشان را گذاشته بودند و اين كار را از آنها ناپسند شمرد، و اين هم ما را نزديكتر مى كند كه حديث را بدان نحو استدلال نماييم تا اين هيئت در ميان مؤمنان شايع نشود و خيلى بعيد است كه آن را به معناى ديگرى كه شايع نيست و آنكه از جهت حرام بودن شديدتر و روشن تر است از اينكه به اين بيان اكتفاء شود حمل نماييم. بويژه كه معناى اولى مقتضاى اطلاق است ولى معناى دوّمى قيدى را مى خواهد كه شاهد بر آن هم نيست. و از اين بيان جواب وجه سوم روشن مى شود پس همانا آن اگر از آن قصد شود كه ريش تراشيدن در اجتماع مورد قبول نيست زيرا كه آن سبك متداول بر اهل تكبّر و غرور و خوش گذران و بيهوده مى باشد اين بعيد نيست ولى اين با همسان شدن با مثله سازگار نيست و اگر از آن اراده شود كه آن مورد پسند اجتماع نيست زيرا كه آن از كارهاى زشت شمرده مى شود و همانند بريدن گوشها است پس همسان نمودن مثله بر آن گر چه مناسبتى دارد ولى با آنكه گذشت كه آن مُدِل و طرز مخصوصى است به گروه خاصّى كه خداوند متعال به شايع شدن آن راضى نيست، و از آن هم نهى شده است سازگار نيست و علاوه بر اين تمامى آنها كه گفته شد پنداريست كه شاهدى بر آن نيست و با اطلاق حديث و زبان آن تناسب ندارد، بلكه با همسان نمودن پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) آن را با مثله مطابقت ندارد، چون وظيفه اش نيست كه كُبراهاى خارجى را كه روشن است تطبيق نمايد. آرى احتمال ذكر شده آن وقت موجّه بود كه تعبير اين چنين مى شد ( به جهت اينكه ريش تراشيدن مثله است پس بر ريش تراش لعنت خدا باد ) خلاصه اينكه راه گريزى از ظاهر حديث نيست از اينكه همسان نمودن به مثله تعبّدى است و به جهت اينكه زمينه را براى منع از اين كار فراهم نمايد سوق داده شده است و اين به جهت امر نهى شده از آن آنرا زير عنوان كبرائيكه خيلى زشت شمرده شده است وارد كرده است.

آيا دشنام دادن و لعنت كردن و يا غيبت كردن مخالف و يا ناصبى جايز است؟

سزاوار نيست كه مؤمن دشنام دهنده باشد، و در غيبت مردم سخن بگويد خصوصاً كه فتنه و يا مشكله بيافريند.