كلامى از نور

پيامبر خدا صلى‏‌الله‌‏عليه‌‏و‏آله: خدا بركت دهد به آن كس كه آسان مى‏‌فروشد، آسان مى‏‌خرَد، آسان قرض مى‌‏دهد و آسان مطالبه مى‌‏كند.

استفتائات روز

زيد در خرج كردن مالش سفيه (ولخرج) است مالش را در محلش صرف نمى كند و يا اينكه زياده از شأن خود خرج مى كند و يا به بعضى اشخاص قرض مى دهد، در آخر ماه كه مى آيد در صورتى كه چيزى ندارد كه به زن و فرزندش خرج نمايد، زن او مى گويد كه وضع او را كه اين چنين ديدم من كارى براى مصلحت شوهرم و فرزندش و خانه اش كردم، و آن اينست كه هر مرتبه از جيب او مبلغى را بدون اينكه به او بگويم برداشتم و براى روز تنگى معيشت نگه داشتم آيا اين عمل براى من جايز است يا نه و آيا اين احتياج به اجازه حاكم شرع و يا وكيلش دارد يا نه؟ زيرا كه او سفيه است ؟

ظاهر در سفيه بودن اينست كه در سفاهت لازم است كه حفظ نكردن مالش در نظر عرف از كمى درك آن سرچشمه بگيرد، به طورى كه تصرف او به سبب كمى دركش خوب نباشد، امّا اگر ولخرجى كردن او از كم فهمى او ناشى نباشد بلكه به خاطر منظورهائى كه اختصاص بخودش دارد باشد سفاهت با آن محقق نمى شود، علاوه بر اين اگر سفيه هم بوده باشد، براى زن ولايتى بر او نمى باشد بلكه ولايت از آن حاكم شرعى و ولىّ عرفى او است، و ولىّ عرفى نزديكترين فاميل نسبى او بنابر احتياط وجوبى هست، بلى اگر زن بداند كه او رضايت دارد از او چيزى براى روز مبادا بر دارد بر او جايز مى باشد بدون اينكه از او اجازه بخواهد، ولى براى او باز هم خرج كردن به خوراكى خانه و مثل آن جايز نيست، و تصرّف او صحيح نمى باشد مگر اينكه اذن بدهد، و يا بعد از تصرف اجازه بدهد.

آيا جايز است كه زن از خانه شوهرش در حالتى كه مورد ضرب و شتم و اذيت بدون جهت واقع مى شود بيرون برود، در صورتى كه كسى نيست كه شوهرش را از آن اذيت و آزارش باز دارد، مخصوصاً زمانى كه احتمال مى دهد و يا مى داند كه باز هم اين عمل را تكرار خواهد نمود؟ و اگر چنانچه برزن بيرون رفتن جايز باشد آيا بر شوهر نفقه و خوراكى زن لازم است كه بدهد در صورتى كه در خانه شوهر نيست، به طورى كه اگر ندهد زن مى تواند به حاكم شرع براى طلاق دادنش مراجعه كند يا نه؟

بلى بيرون رفتن از خانه شوهر اگر برطرف كردن ضرر از خودش به آن منحصر باشد جايز است، و نفقه اش بر شوهرش واجب است زيرا كه با بيرون رفتن ناشزه نمى شود و اگر از دادن نفقه خوددارى كرد و از او خواست كه به خانه برگردد بدون اينكه از ضرر نرساندن شوهرش خاطر جمع باشد در آنوقت جايز است كه به حاكم شرعى براى خواستن طلاقش مراجعه نمايد.